آینده سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز چگونه است؟

نواقص حکمرانی DAO کم‌کم آشکار می‌شود. در مدت چند هفته، دو بازیگر بزرگ، صرافی ژوپیتر بر پایه سولانا و شرکت NFT یورگا لبز، از ساختارهای DAO خود دست کشیدند و با صدور بیانیه‌هایی درباره ناکارآمدی و ناامیدی، این تصمیم را اعلام کردند.

ژوپیتر به “فروپاشی اعتماد” اشاره کرد، در حالی که گرگ سولانو، مدیرعامل یورگا، DAO آیکپون را “کند، پرهیاهو و اغلب نمایش حکمرانی غیرجدی” توصیف کرد.

در حالی که هنوز صدها DAO در عرصه کریپتو با هزاران شرکت‌کننده فعالیت می‌کنند، سوالاتی مطرح می‌شود که آیا DAOs، که زمانی قلب تپنده رویای تمرکززدایی کریپتو محسوب می‌شدند، می‌توانند در این دوره شکوفا شوند.

DAOها، سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز، سیستم‌های حکمرانی بومی بلاکچین هستند که به دارندگان توکن اجازه می‌دهند درباره تخصیص خزانه، ارتقاء پروتکل و موارد دیگر رأی بدهند. در دهه گذشته از آزمایشات کریپتو، آن‌ها به عنوان آینده سرمایه‌داری جامعه‌محور مورد استقبال قرار گرفتند. اکنون، به نظر می‌رسد محدودیت‌های آن‌ها در حال نزدیک شدن است.

کولان هوس، بنیان‌گذار MetaDAO، گفت: “من کاملاً درک می‌کنم که از حکمرانی کند و شکسته ناراضی هستید. این مشکل رأی‌گیری توکنی است.”

از آرمان‌گرایی سیاسی تا نمایش توکنی

DAOها که ابتدا به عنوان راهی برای “دادن صدای به بی‌صداها” جشن گرفته شدند، اغلب به دلیل قرار گرفتن در مناطق خاکستری قانونی و مالی مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. با ارائه توکن‌های حکمرانی، بسیاری از پروژه‌ها توانستند قوانین مرتبط با اوراق بهادار را دور بزنند، بدون اینکه حسابرسی یا کارایی وعده‌داده شده توسط این توکن‌ها را ارائه دهند.

امروز، CoinMarketCap لیست ۲۷۳ توکن DAO با ارزش بازار بیش از ۲۱ میلیارد دلار را نشان می‌دهد. اما این اعداد گمراه‌کننده هستند. نزدیک به ۵۰٪ از این ارزش تنها در سه توکن – یونی‌سوآپ (UNI)، آوه (AAVE) و بیتنسور – متمرکز شده‌اند.

به عنوان مثال، بازارهای مانگو یک صرافی غیرمتمرکز پرجنب‌وجوش بود که بیش از ۱۰۰۰ پیشنهاد حکمرانی را ثبت کرده بود. اکنون پس از بسته شدن پلتفرم در فوریه، هیچ‌گونه فعالیتی وجود ندارد، اما ۱۹ میلیون دلار از توکن‌های MNGO هنوز وجود دارند – به کلی بی‌فایده.

یک مدل شکسته؟

DAOها اغلب به دلیل “نمایش حکمرانی” مورد انتقاد قرار گرفته‌اند – به عبارت دیگر، به نظر می‌رسند که به صورت غیرمتمرکز و توسط جمعیت اداره می‌شوند، اما در واقع توسط تعداد کمی افراد کنترل یا دیکته می‌شوند.

DAOها به مشارکت تعداد زیادی از افراد برای اثربخشی نیاز داشتند. اما اعداد غالباً ناکافی بودند، که منجر به ناامیدی شد. هوس گفت، “برای رأی‌گیری در هر موردی، به حد نصاب نیاز دارید. اما برای رسیدن به حد نصاب، به مشوق‌ها نیاز دارید. و زمانی که شروع به تشویق رأی‌گیری می‌کنید، مشارکت مزدورانه به دست می‌آورید. همه چیز از ابتدا به خود آسیب می‌زند.”

جاشوا تن، مدیر اجرایی Metagov، یک گروه تحقیقاتی متمرکز بر خودحکمرانی، بیان کرد: “سوالات معقولی درباره ارزشی که DAOs واقعاً ارائه می‌دهند وجود دارد. سیستم‌های اعطای کمک‌های مالی اغلب ناکارا هستند. حکمرانی می‌تواند به یک آشفتگی تبدیل شود. با این حال، این به این معنی نیست که DAOs تمام شده‌اند. فقط به این معنی است که آن‌ها در حال تغییر هستند.”

در دیدگاه تن، مشکلات ژوپیتر و یورگا لبز بیانگر مسائل سیستماتیک عمیق‌تری هستند. اما شکست‌های حکمرانی در پروژه‌های خاص نباید با شکست مفهوم DAO به خودی خود اشتباه گرفته شود.

نمرده‌اند – اما در حال تغییر هستند

دور از رد کامل این مفهوم، هم تن و هم هوس آینده روشنی برای DAOs می‌بینند – اگرچه به شکلی که به طور چشمگیری متفاوت است. هوس به فوتارکی، یک مدل حکمرانی که در آن تصمیمات بر اساس بازارهای پیش‌بینی گرفته می‌شوند، به عنوان یک تحول امیدبخش اشاره می‌کند. MetaDAO به طور فعال در حال ساخت یک پلتفرم جمع‌آوری سرمایه بر پایه این دیدگاه است.

تن بر زیرساخت‌ها تمرکز دارد – توسعه استانداردهایی برای ادغام و تملک DAOs، ابزارهای حکمرانی و معیارهای ارزیابی از طریق Metagov و DAOstar.

تن اظهار داشت: “ما باید عضلاتی را بسازیم که TradFi سال‌هاست دارد. این شامل فرآیندهای ادغام و تملک، چارچوب‌های قانونی و معیارهای قوی است – نه فقط اتکا به ارزش کل قفل شده (TVL).”

منطقه خاکستری نظارتی هم چالشی دائمی است. در حالی که برخی حوزه‌های قضایی مانند وایومینگ، یوتا و جزایر کیمن بسته‌های قانونی برای DAOs ایجاد کرده‌اند، دیگران همچنان عقب مانده‌اند. حتی جایی که ساختارها وجود دارند، اغلب برای تیم‌های کوچک گران و غیرعملی هستند.

تن اشاره کرد: “ما هنوز هفته‌ای دو تا سه ثبت DAO در کیمن می‌بینیم. این‌ها تنظیماتی با هزینه ۵۰ هزار دلاری هستند. این واقعیت که مردم حاضرند این مقدار هزینه کنند، نشان می‌دهد DAOs هنوز مزایایی منحصر به فرد ارائه می‌دهند.”

ادغام DAOs در راه است

هر دو کارشناس توافق دارند: یک تجدید ساختار اجتناب‌ناپذیر است. تن گفت، “احتمالاً با ۵۰ تا ۱۰۰ DAO پرجنب‌وجوش به پایان خواهیم رسید. درست مانند پس از رونق ICO، بیشتر آن‌ها از بین خواهند رفت. و این مشکلی نیست.”

آنچه باقی می‌ماند، لاغرتر، بهتر حکمرانی‌شده و – امیدوارانه – کمتر نمایشی خواهد بود.

تن آینده‌ای را می‌بیند که DAOs از بین نمی‌روند، بلکه در استراتژی‌های سازمانی گسترده‌تر ادغام می‌شوند، به ویژه در ادغام TradFi و DeFi. DAOs می‌توانند به ابزارهایی در جعبه‌ابزار شرکت‌ها تبدیل شوند – در مواقع لزوم استفاده و در مواقع غیر ضروری نادیده گرفته شوند.

او افزود: “تکنولوژی پایه، قراردادهای هوشمند، به اینجا آمده‌اند. همه نمی‌خواهند نسخه ‘جنبشی’ DAOs را، اما لایه زیرساختی غیرمتمرکز است. این ماژولار است. شرکت‌ها آنچه مناسب است را انتخاب خواهند کرد.”

حالا چه اتفاقی می‌افتد؟

یک سیستم حکمرانی خوب زمانی که کار می‌کند نامرئی است – و به وضوح دردناک زمانی که کار نمی‌کند. این حقیقت اکنون دنیای DAOs را آزار می‌دهد.

هوس گفت: “رویای پروتکل‌های جامعه‌محور نمرده است. اما ما هنوز در حال کشف راه درست برای ساخت آن هستیم و شکست بخشی از آن است.”

تن اظهار داشت: “حکمرانی نمی‌تواند اختیاری باشد. بدون آن، هرج و مرج رخ می‌دهد. اما این به این معنا نیست که سیستمی که تا به حال ساخته‌ایم، سیستم درستی است.”

هنوز مشخص نیست که آیا DAOs بیشتری به پیروی از یورگا و ژوپیتر در تعطیل کردن حکمرانی جامعه خواهند پرداخت، اما یک چیز روشن است. DAOs ممکن است به مشکلات برخورد کنند، اما هنوز نمرده‌اند، فعلاً.